Diyalektik Davranışçı Terapi
Diyalektik Davranışçı Terapi
Diyalektik Davranışçı Terapi (DDT), duygusal düzenleme ve kişilerarası ilişki becerilerini geliştirmeyi amaçlayan, özellikle yoğun duygusal dalgalanmalar yaşayan bireylere yönelik bir terapi yaklaşımıdır. Marsha Linehan tarafından geliştirilen DDT, bireylerin hem kendilerini kabul etmelerini hem de değişim için adımlar atmalarını teşvik eden “diyalektik” bir dengeye dayanır. Bu terapi, borderline kişilik bozukluğu, kendine zarar verme davranışları, yeme bozuklukları ve madde bağımlılığı gibi durumların tedavisinde özellikle etkilidir.
DDT'nin temelinde, iki ana kavram yer alır:
-
Diyalektik Yaklaşım: Diyalektik, zıt iki durumun aynı anda var olabileceğini kabul etmeyi ifade eder. DDT'de bu, bireyin hem kendisini olduğu gibi kabul etmesi hem de değişmek için çaba göstermesi gerektiği anlamına gelir. Bu denge, kişinin kendine yönelik aşırı eleştirilerden ve mükemmeliyetçilikten uzaklaşmasını sağlar.
-
Beceri Geliştirme: DDT, kişinin zorluklarla başa çıkabilmesi için çeşitli beceriler geliştirmeye odaklanır. Dört ana beceri alanı şunlardır:
-
Duygusal Düzenleme: Bireyin duygularını tanıması, yoğun duygusal durumlarda sakin kalmayı öğrenmesi ve duygularını daha sağlıklı ifade etmesine yardımcı olur.
-
Dayanıklılık Becerileri: Zorlayıcı durumlar karşısında kendine zarar vermeden veya kriz yaratmadan başa çıkmayı sağlayan tekniklerdir. Bu beceriler, acil durumlarda kişinin kendini kontrol etmesine ve krizlerin üstesinden gelmesine katkıda bulunur.
-
Kabul ve Farkındalık (Mindfulness): Bireyin o an yaşadığı duyguları ve düşünceleri yargılamadan kabul etmesini sağlar. Bu beceri, bireyin mevcut anı olduğu gibi kabul etmesine ve zihinsel sakinlik geliştirmesine yardımcı olur.
-
Kişilerarası Etkililik: Sağlıklı sınırlar koyma, ihtiyaçlarını ifade etme ve ilişkilerde denge kurma becerileridir. Kişinin, diğerleriyle sağlıklı ilişkiler kurmasına ve çatışmaları yapıcı bir şekilde yönetmesine katkıda bulunur.
-
DDT sürecinde, birey bu becerileri öğrenip pratik yaparak, günlük hayatındaki zorluklarla daha sağlıklı bir şekilde başa çıkabilir. Terapi süreci, bireysel seanslar ve grup terapileriyle desteklenebilir. DDT, duygusal tepkileri kontrol altına almayı ve kişinin kendine zarar vermeden, işlevsel bir yaşam sürmesini hedefler. Bu yöntem, bireyin duygusal açıdan dayanıklı, kendine güvenen ve tatmin edici bir yaşam sürmesine katkı sağlar.