Rasyonel Duygucu ve Davranışçı Terapi
Rasyonel Duygucu ve Davranışçı Terapi
Rasyonel Duygucu ve Davranışçı Terapi (Rational Emotive Behavior Therapy - REBT), bireyin mantıksız ve işlevsiz düşüncelerini değiştirerek, daha sağlıklı duygusal tepkiler ve davranışlar geliştirmesini amaçlayan bir terapi yöntemidir. Albert Ellis tarafından geliştirilen REBT, bireyin düşünce kalıplarının, duygusal ve davranışsal sorunlarının temelinde yattığını öne sürer. Bu terapi yöntemi, kişinin kendi düşüncelerini sorgulamasını sağlayarak, daha rasyonel ve faydalı bakış açıları geliştirmesine yardımcı olur.
REBT’nin temelinde, “ABC Modeli” olarak bilinen bir yapı vardır:
-
A (Aktif Olay): Kişinin yaşamında karşılaştığı olay veya durumdur. Bu olay, başına gelen herhangi bir şey olabilir.
-
B (İnanç): Kişinin bu olay hakkında geliştirdiği inanç veya düşünce kalıplarıdır. Bu düşünceler genellikle olumsuz, abartılı veya işlevsiz olabilir. Örneğin, kişi “Başarısız oldum, bu yüzden yetersizim” şeklinde bir düşünceye sahip olabilir.
-
C (Sonuç): İnançların bir sonucu olarak ortaya çıkan duygusal ve davranışsal tepkilerdir. Olumsuz ve irrasyonel inançlar, kaygı, depresyon, öfke gibi yoğun duygulara ve işlevsiz davranışlara yol açabilir.
REBT sürecinde, terapist bireye yardımcı olarak bu modeli şu adımlarla ele alır:
-
D (İnançların Sorgulanması): Terapist, bireyin inançlarını sorgulamasını sağlayarak, bunların mantıksız ve işlevsiz yönlerini keşfetmesine yardımcı olur. Bu aşamada, kişi kendi inançlarının ne kadar gerçekçi olduğunu düşünmeye başlar.
-
E (Yeni İnançların Geliştirilmesi): İşlevsiz inançlar yerine, daha mantıklı, gerçekçi ve faydalı inançlar geliştirilir. Bu sayede kişi, olaylara karşı daha sağlıklı tepkiler vermeyi öğrenir.
-
F (Sonuç): Yeni inançlarla birlikte, daha sağlıklı duygusal ve davranışsal tepkiler ortaya çıkar.
REBT, bireyin kendisine dair katı ve yargılayıcı düşüncelerini azaltmaya, olayları daha nesnel bir perspektiften değerlendirmesine ve problem çözme becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Depresyon, anksiyete, öfke yönetimi gibi pek çok ruhsal durumda etkili olan bu terapi, bireyin kendi düşünce ve inançlarını dönüştürerek daha özgür ve tatmin edici bir yaşam sürmesine katkıda bulunur.